Chứng từ vận tải đa phương thức là gì?
Chứng từ vận tải đa phương thức là văn bản xác nhận của hãng tàu chuyên chở hàng hóa từ nơi này đến nơi khác bằng ít nhất từ 2 phương thức vận tải trở lên.
Vận tải đa phương thức có thể có nhiều tên gọi khác nhau, ví dụ:
– Vận tải đa phương thức (Multimodel Transport);
– Vận tải liên hợp (Combined Transport);
– Vận tải hỗn hợp (Inter – Modal Transport).
Hình minh họa: Chứng từ vận tải đa phương thức của FIATA
Trong vận tải đa phương thức, hàng hóa được vận chuyển từ nơi đi đầu tiên đến nơi đến cuối cùng bằng nhiều phương tiện, nhiều loại hình vận tải qua nhiều chặnt đường khác nhau với sự tham gia của nhiều người chuyên chở; do đó, thường có một người đứng ra tổ chức và chịu trách nhiệm toàn bộ quá trình vận tải, đó là người kinh doanh vận tải đa phương thức MTO (Multimodal Transport Operator) hay CTO (Combined Transport Operator).
Người kinh doanh vận tải đa phương thức là người ký kết hợp đồng vận tải và chịu trách nhiệm về việc chuyên chở hàng hóa như người chuyên chở duy nhất. Khi hàng hóa được nhận để chở, chủ hàng được người kinh doanh vận tải đa phương thức cấp cho một vận đơn, gọi là vận đơn vận tải đa phương thức.
Vận đơn vận tải đa phương thức có các chức năng giống như vận đơn đường biển thông thường, bao gồm: là biên lai nhận hàng để chở, là chứng từ sở hữu hàng hóa và là bằng chứng của hợp đồng vận tải.
Vận tải đa phương thức có nhiều chặng chuyên chở với nhiều phương tiện vận tải khác nhau, ở chặng có chứng từ chặng (local document) dùng để giải quyết mối quan hệ giữa những người vận tải với nhau theo nguyên tắc vận tải liên hợp mà chủ hàng không cần biết.
Vì có nhiều cách gọi khác nhau, nên trong thực tế một chứng từ vận tải được xem là chứng từ vận tải đa phương thức cho dù có tên gọi như thế nào, miễn là nó thể hiện được ít nhất từ hai phương thức vận tải trở lên.
Tiêu đề chứng từ vận tải đa phương thức
– Multimodal Transport B/L.
– Multimodal Transport or Port to Port Shipment B/L.
– Negotiable FIATA Combined Transport B/L.
– Combined Transport B/L.
– B/L for Combined Transport Shipment or Port to Port Shipment.
Tùy theo trường hợp mà người phát hành chứng từ vận tải đa phương thức có thể là:
– Người chuyên chở đa phương thức: Do MTO có thể sử dụng các phương tiện vận tải của chính mình để thực hiện toàn bộ quá trình chuyên chở từ nơi đi đầu tiên tới nơi đến cuối cùng, nên trong trường hợp này người chuyên chở đa phương thức chính là MTO, và chứng từ vận tải đa phương thức do người chuyên chở đa phương thức phát hành.
– Người MTO: Do MTO thường không có đủ các phương tiện vận tải đa phương thức ở tất cả các chặng, nên phải đi thuê phương tiện và những người chuyên chở khác cùng tham gia; tuy có nhiều người chuyên chở cùng tham gia, nhưng MTO là người được quyền và chịu trách nhiệm phát hành chứng từ vận tải đa phương thức.
– Thuyền trưởng: Theo thông lệ, nếu vận tải đa phương thức được bắt đầu bằng chặng đường biển thì thuyền trưởng thường là người ký phát chứng từ vận tải đa phương thức.
– Người giao nhận hàng hóa (Freight Forwarder): Trong vận tải đa phương thức, hàng hóa thường được giao cho người giao nhận trước khi được chở đi bằng vận tải đa phương thức, do đó, người chuyên chở hay người MTO thường ủy quyền cho người giao nhận với tư cách là đại lý của mình ký phát vận đơn đa phương thức. Bản thân người chuyên chở hay MTO có thể kiêm cả chức năng là người giao nhận.
– Các đại lý của người chuyên chở, của người MTO và của thuyền trưởng được ký phát vận tải đa phương thức.
Về chuyển tải trong vận tải đa phương thức: Vì là vận tải đa phương thức, nên hàng hóa đương nhiên phải được chuyển tải. Do đó, khi hợp đồng thương mại hay L/C yêu cầu xuất trình vận đơn vận tải đa phương thức có điều khoản cấm chuyển tải, thì người bán vẫn được thanh toán tiền hàng ngay cả khi trên vận đơn ghi rõ là có chuyển tải dọc đường. Chính vì vậy, khi ký hợp đồng thương mại hay phát hành L/C có yêu cầu vận đơn vận tải đa phương thức thì tránh một điều khoản nào đó quy định cấm chuyển tải dọc đường.
Ngày nay, do xu hướng toàn cầu hóa thương mại diễn ra nhanh chóng, nên vận tải đa phương thức ngày càng phát triển, nó giúp đơn giản hóa thủ tục cho chủ hàng, cho người nhận hàng, tránh những ách tắc, chậm trễ trong chuyên chở hàng hóa giữa các quốc gia, đặc biệt các quốc gia ở các châu lục khác nhau.
Có thể bạn quan tâm: Khóa học thanh toán quốc tế
